असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना आर्थिक सुरक्षा मिळावी आणि त्यांना संघटित क्षेत्रातील कामगारांच्या बरोबरीने लाभ मिळावा यासाठी सरकारने या वर्षी ऑगस्टमध्ये ई-श्रम पोर्टल सुरू केले होते. या पोर्टलद्वारे देशातील असंघटित क्षेत्रातील कामगारांची माहिती संकलित करणे आणि त्यांच्यापर्यंत सर्व सरकारी योजनांचा लाभ पोहोचवणे हा सरकारचा उद्देश आहे. त्यासाठी कामगारांना ई-श्रम कार्ड दिले जात आहेत. जे दाखवून कामगारांना सरकारी योजनांमधून रोजगाराच्या संधी सहज मिळू शकतात.
ई-श्रम कार्ड म्हणजे काय – ई-श्रम कार्ड हे सरकारने कामगारांना दिलेले एक विशेष कार्ड आहे, जे हे सिद्ध करते की कामगार असंघटित क्षेत्रातील कामगार आहेत आणि त्याची सर्व कागदपत्रे ई-श्रम पोर्टलवर सत्यापित केली गेली आहेत. म्हणजेच आता कामगारांना लाभ मिळवण्यासाठी फारशी धावपळ करावी लागणार नाही. ते दाखवून किंवा सादर करून असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना उपलब्ध असलेले सर्व फायदे मिळवू शकतात.
ई-श्रम कार्डचे काय फायदे आहेत – ई-श्रम कार्ड मिळालेल्या मजुरांना देशात कुठेही रोजगार मिळणे सोपे होणार आहे. डेटाबेसमध्ये त्यांच्याशी संबंधित डेटा असल्याने त्यांना काम मिळवून देण्यास प्राधान्य मिळणार आहे. ई-श्रम पोर्टलवर नोंदणीकृत कामगारांना २ लाख रुपयांचे अपघात विमा संरक्षण दिले जाईल. पोर्टलवर नोंदणी केलेला कामगार अपघाताचा बळी ठरल्यास, मृत्यू झाल्यास किंवा पूर्ण अपंगत्व आल्यास २ लाख रुपयांची रक्कम दिली जाईल. त्याच वेळी, कामगार अंशतः अपंग असल्यास, त्याला या विमा योजनेअंतर्गत एक लाख रुपये मिळतील.”
या कार्डाच्या सहाय्याने असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना प्रधानमंत्री श्रम योगी मान धन योजना, स्वयंरोजगारासाठी राष्ट्रीय पेन्शन योजना, प्रधानमंत्री जीवन ज्योती विमा योजना, प्रधानमंत्री सुरक्षा विमा योजना, अटल पेन्शन योजना, सार्वजनिक वितरण प्रणाली, प्रधानमंत्री आवास योजना, सामाजिक सहाय्य योजना, आयुष्मान भारत, विणकरांसाठी आरोग्य योजना, प्रधानमंत्री कौशल विकास योजना, पंतप्रधान रोजगार निर्मिती योजना यासारख्या राष्ट्रीय सरकारच्या योजनांचा लाभ मिळणार आहे.
नोंदणीची प्रक्रिया आणि अटी – असंघटित क्षेत्रात काम करणारी १६ ते ५९ वर्षे वयोगटातील कोणतीही व्यक्ती या कार्डसाठी नोंदणी करू शकते. नोंदणी एकतर कामगार स्वतः करू शकतो किंवा https://eshram.gov.in/ या ई-श्रम पोर्टलद्वारे कॉमन सर्व्हिस सेंटर (CSC) ला भेट देऊन करू शकतो. नोंदणी पूर्णपणे मोफत आहे. कामगारांना पोर्टल किंवा कॉमन सर्व्हिस सेंटरवर नोंदणीसाठी कोणतेही पैसे द्यावे लागणार नाहीत.
कोणती कागदपत्रे लागतील – पोर्टलवर नोंदणीसाठी कामगारांना नाव, व्यवसाय, पत्ता, शैक्षणिक पात्रता, कौशल्य यासारखी माहिती द्यावी लागेल. तुम्ही नोंदणीसाठी आधार क्रमांक टाकताच, तेथील डेटाबेसमधून कामगाराची सर्व माहिती आपोआप पोर्टलवर दिसेल. बाकीची आवश्यक माहिती त्या व्यक्तीने भरायची आहे. कामगाराने ई-श्रम पोर्टलवर नोंदणीसाठी आधार क्रमांक, आधार लिंक केलेला मोबाइल क्रमांक. बँक खाते आवश्यक जर एखाद्या कर्मचाऱ्याकडे आधारशी लिंक केलेला मोबाईल नंबर नसेल, तर तो/ती जवळच्या CSC ला भेट देऊ शकतो आणि बायोमेट्रिक प्रमाणीकरणाद्वारे नोंदणी करू शकतो.
मित्रांनो हा लेख तुम्हाला आवडला असेल तर नक्की लाईक करा आणि आपल्या मित्रांबरोबर शेयर करायला विसरू नका. तसेच आपली प्रतिक्रिया कमेंट करून नक्की कळवा !
